دکتر سید علیرضا مرندی، رئیس فرهنگستان علوم پزشکی در نامه‌ای به رئیس جمهور، بیان داشته است:‌ با عنایت به شیوع ویروس کووید 19در کشور ، فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران در جهت پیشگیری ویروسکرونا اقداماتی را پیشنهاد کرده است که امید است در کنار زحمات شبانه روزی کادر درمان تحقق پذیرد: با ارائه پیشنهاداتی،خواستار اعمال تدابیر لازم برای کنترل کرونا در کشور شد.در متن این نامه آمده است:

برادر ارجمند حضرت حجت الاسلام والمسلمين جناب آقاي دكتر حسن روحاني

رئيس محترم جمهوري

سلام عليكم

با احترام، با گذشت بيش از 9 ماه از همه گيري کوويد 19 در کشورمان به رغم اقدامات صورت گرفته توسط مسئولين، متاسفانه شاهد شيوع گسترده و فزاينده اين بيماري و افزايش مرگ و مير مردم عزيز و صاحبان حرف بهداشتي درماني در كشورمان هستيم. اين در حالي است که طبق تحقيقات، گزارشات و آمارهاي بين المللي کشورهايي همچون چين، تايوان، ژاپن، نيوزلند، سنگاپور، استراليا، ويتنام ، کره جنوبي و آلمان و ....در طول اين مدت در مقابله با کورونا توانسته‌اند بسيار موفق عمل کنند.  موفقيت اين کشورها برخاسته از اقداماتي از سوي دولت ها و رعايت ملت ها، همچون اعمال محدوديت هاي فراگير و رعايت قاطعانه مقررات، انسداد مرزهاي کشور و حتي تردد بين استان‌ها، رعايت بهداشت و شيوه نامه هاي بهداشتي و رصد کردن هوشمندانه تماس افراد با يکديگر بوده است. متاسفانه آنچه که ما در کشور شاهد هستيم، عدم موفقيت کامل در اجراي برنامه‌هاي فوق است.

 در ابتداي شيوع کوويد 19 ، فرهنگستان علوم پزشکي با توجه به تجارب چند دهه اخير در کشور، پيشنهاد ذيل را ارائه نمود که متاسفانه بصورت موثر عملياتي نگرديد. اکنون نيز پس از گذشت 9 ماه از همه گيري کوويد 19 و رصد نظام سلامت کشور، مجددا تاکيد مي‌شود در کنار زحمات ايثار گرانه و شـبانه روزي کادر درماني، موفقيت وزارت بهـداشت، درمان و آموزش پزشـکي در مديريت بيماري ناشـي از ويروس کرونا، فقط از طريق مشارکت گسترده شـبکه‌هاي بهـداشتي درماني در نقاط مختلف شـهري و روسـتايي امكان پذير است.

 شـبکه‌هاي بهـداشتي درماني تاکنون براي جمهوري اسلامي ايران برکات زيادي داشـته است. بهبود بسـيار سريع شاخص هاي بهداشتي در دهه ۶٠که همزمـان با جنگ تحميلي بود وموجب تحسـين محافل بين المللي نظيرسازمان جهاني بهـداشت ويونيسف گرديـد. اسـتمرار بهبود شـاخص‌هـاي سلامت، حتي بعـد از آن دوران طلايي، هرچنـد با سـرعت کمتر باز هم مـديون وجود شـبکه بهـداشتي درماني کشور وتلاش بهـورزان و کارشـناسان زحمتکش اين مجموعه بوده است. حتي در بحران هاي غير قابل پيش بيني جنگ تحميلي مانند حملات شيميايي دشمن به شهرها و روستاها، عملا ثابت شد که وجود شبکه هاي بهداشتي درماني موثرترين سيسـتم منسـجم براي مديريت مصدومين شـيميايي بوده است. بعلاوه به دليل نقش بسـيار ارزشـمند شـبکه بهداشتي درماني در طول جنگ تحميلي، کشور با هيچگونه همه گيري بيماري هاي واگير روبرونشد به طوري که مدير کل وقت يونيسف اعلام نمود که جمهوري اسلامي ايران، تنها کشوري است که در طول جنگ نه تنها با هيچگونه همه گيري مواجه نشده ، بلکه بر عکس توانسته در زمان جنگ شاخص‌هاي بهداشتي خود را بهبود بخشد.

فرهنگسـتان علوم پزشـکي جمهوري اسلامي ايران همچون کارشـناسان دلسوز وزارت بهـداشت، درمـان و آموزش پزشـکي معتقـد است که گسترش، تعميق وتکميل شـبکه بهـداشتي درماني در کل کشور، زير بناي اجراي سطح بندي خدمات، استفاده کامل از پزشک خانواده و اجراي سيستم ارجاع و بهره‌برداري صحيح، مقتدرانه و با تمام وجود از پديده منحصر به فرد ادغام آموزش پزشـکي در نظام سلامت و عامل مهم و اساس، در جهت پاسـخگوکردن آموزش وپژوهش پزشـکي به نيازهاي جامعه ونيز تحقق عدالت در سلامت ، کاهش هزينه ها و تحقق اقتصاد مقاومتي در نظام سلامت خواهد بود.

 با توجه به اينکه نقش شـبکه هاي بهـداشتي درماني کشور در مـديريت همه گيري اخير چشـمگير بوده ومورد تقـدير سازمان جهاني بهداشت هم قرار گرفته است و با توجه به اين كه آن دسته از كشورهاي صنعتي و ثروتمند كه از تعداد تخت‌هاي بيمارستاني خيلي بيشتر و تجهيزات پزشكي بسيار فراوان‌تر برخوردارند ولي از شبكه بهداشتي درماني محروم بوده و سرمايه‌گذاري لازم بر اقدامات منسجم در جهت  پيشگيري نكرده‌اند، الان از بيشترين آمار ابتلاء و تلفات اپيدمي ويروس كورونا رنج مي‌برند، بعلاوه تاكيد مي‌شود به توصيه و دستور مقام معظم رهبري در ارتباط با استفاده هر چه بيشتر از نظام شبكه بهداشتي درماني و گسترش عاجلانه آن توجه ويژه گردد. يعني به جاي تكرار همان اشتباهات كشورهاي صنعتي ( امريكا و اروپاي غربي) كه تمركز بر درمان بيماران بستري است، اصل را بر تمركز بر فعاليت‌هاي پيشگيرانه و مراقبت‌ها و خدمات سرپايي ‌گذارده و مراكز بهداشتي درماني شهري را  هر چه بيشتر و فراگير تر گسترش داده و بر ارتباط شبكه‌اي آنها سرمايه‌گذاري كرد. تا از سرگرداني مردم و هجوم به بيمارستانها ، انتشار بيشتر ويروس و بالا رفتن هزينه ها و موارد مرگ و مير جلوگيري شود. با توجه به مطالب پيش‌گفت و عملكرد 9 ماه گذشته لازم است اقدامات زير در اسرع وقت انجام پذيرد:

1.     تقويت ، توسعه و تعميق هر چه سريع‌تر  نظام شبکه بهداشتي درماني بر اساس اصل محله محوري مشتمل بر: همراهي فعاليت‌هاي موثر بر مولفه هاي اثر گذار بر سلامت ( SDH)، تامين نيروي انساني، تجهيزات و منابع مالي مورد نياز .

2.     توسعه کمي و کيفي مراکز ارائه خدمات سرپايي بويژه مراکز منتخب 24-16 ساعته بر اساس نياز محله‌ها. برخورداري از جامعيت خدمات ضروري مورد نياز مانند انجام گسترده تست تشخيص ابتلاء به ويروس كورونا بطور رايگان. همچنين آموزش و پيگيري فعال اطرافيان مواردي كه تست آنها  مثبت است ، تامين اقلام دارويي تائيد  شده براي خدمات سرپايي، به نحوي که هزينه‌ها براي مردم قابل تحمل باشد. تلاش براي جلوگيري از مراجعات بي مورد و بيش از حد به مراکز درمان بستري و تاكيد هر چه بيشتر بر مراقبت در منزل (Home Care) همراه با نظارت لازم.

3.     انجام پرداخت هاي معوقه کارکنان شبکه هاي بهداشتي درماني.

4.     اقدام فوري بمنظور پوشش بيمه پايه سلامت براي افرادي‌که فاقد هر گونه پوشش بيمه ميباشند و رايگان نمودن بيمه براي افراد زير خط فقر.

5.     استفاده و سازماندهي نيروهاي داوطلب آموزش ديده محله (سفيران و داوطلبان سلامت، بسيج، هلال احمر،روحانيت، تشکل هاي مردم نهاد و غيره) به منظور تقويت نظام مراقبت فعال، افزايش دانش و آگاه سازي مردم در زمينه پيشگيري از کوويد-19، پيگيري افراد مثبت و ايجاد هماهنگي براي شناسايي محلهاي مناسب جهت اقامتگاههاي موقت غير خانگي براي مبتلايان شناسايي شده.

6.     تامين منابع و توزيع وسيع تست‌هاي تشخيصي.

7.     تشخيص زودرس موارد مشکوک و در اختيار بودن تست براي اطرافيان بصورت رايگان و برقراري نظام مراقبت و پيگيري مواردي که با بيماران در تماس بوده‌اند.

8.     جمع آوري کمک‌هاي مردمي و خيرين و توزيع بسته‌هاي حمايتي معيشتي بر اساس نيازها و اولويت‌هاي محله.

9.     اهتمام و تعهد در اتخاذ و اجراي تصميمات مرتبط با محدود سازي خصوصا مناطقي که داراي بروز و شيوع بالا مي باشند.

10.ايزوله خانگي با نظارت تيم‌هاي بهداشتي محله و نيز پيش بيني اقامتگاههاي موقت غير خانگي براي بيماران شناسايي شده.

11.تشديد فعاليت‌هاي خدمات بهداشت محيط بمنظور نظارت و  کنترل مراکزتهيه و توزيع مواد غذايي، فاصله گذاري فيزيکي و ضد عفوني كردن اماکن بر اساس دستورالعمل هاي ابلاغي.

12.اعمال مديريت قاطع، واحد و هماهنگ در کليه سطوح براي اجراي برنامه بسيج محله و خانوار محور با توليت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي و مشارکت حداکثري نهادها و سازمان‌هاي موثر مانند ستاد کل نيروهاي مسلح، بسيج جامعه پزشکي، وزارت کشور، وزارت صمت، رفاه و ارتباطات، روحانيت و ....

13.تقويت و بهبود نظام ثبت اطلاعات و اعتبار بخشي داده ها و رصد هوشمندانه موارد مثبت.

لازم به ذكر است كه توسعه ، تقويت  و تكميل هر چه سريع‌تر شبکه بهداشتي درماني كشور براي مقابله با اين همه گيري و بحران‌هاي مشابه ومنازعات بيولوژيک احتمالي آينده،  ضروري و بلكه حياتي است.

مجددا تاکيد مي‌شود  اين فرصت طلايي که کاملاً در راستاي کنترل وضعيت بحراني فعلي و در عين حال کاهش نياز به هزينه هاي کمر شکن درمان بستري و در راستاي تحقق اقتصاد مقاومتي، برخورد با تحريم هاي ظالمانه وتحقق عدالت در سلامت جامعه است را بايد مغتنم شمرد و همگي در تحقق  هر چه سريع‌تر اقدامات ذكر شده مجدانه بکوشيم.

 دكتر سيد عليرضا مرندي

رونوشت:

-          - برادر ارجمند جناب آقاي دكتر عبدالرضا رحماني فضلي وزير محترم كشور جهت استحضار

-         - برادر ارجمند حضرت آيت‌الله جناب آقاي دكتر سيد ابراهيم رئيسي رئيس محترم قوه قضائيه جهت استحضار

-         - برادر ارجمند جناب آقاي دكتر محمدباقر قاليباف،رئيس محترم مجلس شوراي اسلامي

-         - برادر ارجمند جناب آقاي دكتر سعيد نمكي،وزير محترم بهداشت، درمان و آموزش پزشكي

-         - برادر ارجمند جناب آقاي دكتر سيد سعيد رضا عاملي،دبير محترم شوراي عالي انقلاب فرهنگي

-         - برادر ارجمند حضرت حجت‌الاسلام والمسلمين جناب آقاي محمدي گلپايگاني،رياست محترم دفتر مقام معظم رهبري

-         - برادر ارجمند جناب آقاي دكتر حسينعلي شهرياريريالرياست محترم كميسيون بهداشت و درمان مجلس شوراي اسلامي

-         - برادر ارجمند جناب آقاي دكتر محمدرضا ظفرقندي،رياست محترم سازمان نظام پزشكي كشور

-         - برادر ارجمند سردار سرلشكر محمد حسين  باقري،رئيس محترم ستاد كل نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران

-         - برادر ارجمند جناب آقاي دكتر رئيسي معاون محترم بهداشت وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشكي

-         - برادر ارجمند جناب آقاي دكتر جان بابايي معاون محترم درمان وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشكي

-         - برادر ارجمند جناب آقاي دكتر حريرچي  معاون محترم توسعه مديريت منابع و برنامه ريزي وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشكي

-         - برادر ارجمند جناب آقاي دكتر حق دوست معاون محترم آموزشي وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشكي

-         - برادر ارجمند جناب آقاي دكتر جمشيدي دبير محترم ستاد ملي مديريت بيماري كورونا

- برادر ارجمند جناب آقاي دكتر گلشني عضو محترم پيوسته فرهنگستان علوم  جهت استحضار